آسیب پذیری گنبد آهنین: چگونه حماس سپر دفاع هوایی ارزشمند اسرائیل را سوراخ کرد.

سامانه دفاعی تحسین شده گنبد آهنین اسرائیل که به خاطر قابلیت های رهگیری موشکی پیشرفته اش معروف است، در 7 اکتبر 2023 با چالش غیرمنتظره ای مواجه شد و علیرغم سابقه کارایی 90 درصدی، این سامانه توسط یک حمله موشکی گسترده از سوی گروه فلسطینی مستقر در غزه غرق شد (کاملا بی اثر شد).

اسرائیل به دلیل چالش‌های منحصر به فرد امنیت ملی خود سابقه طولانی در توسعه فناوری‌ها و قابلیت‌های دفاعی بسیار مؤثر و پیشرفته دارد که نمونه بارز قدرت نظامی اسرائیل، سیستم دفاع هوایی گنبد آهنین است که به طور گسترده به عنوان بهترین سیستم دفاع موشکی جهان در برابر موشک ها و راکت ها معرفی شده است.

با این حال در 7 اکتبر 2023، اسرائیل توسط یک حمله موشکی بسیار گسترده توسط گروه شبه نظامی فلسطینی حماس مستقر در غزه غافلگیر شد.

بر اساس گزارش ها این گروه چندین هزار موشک به سمت تعدادی از اهداف در سراسر اسرائیل شلیک کرد. در حالی که جزئیات دقیقی در دست نیست، مشخص است که تعداد قابل توجهی از موشک های حماس به پدافند اسرائیل نفوذ کرده و خسارات و تلفات زیادی را برجای گذاشته است.

من یک مهندس هوافضا هستم که در زمینه فضا و سیستم های دفاعی مطالعه می کنم، یک دلیل ساده وجود دارد که استراتژی دفاعی اسرائیل به طور کامل در برابر حمله حماس مؤثر نبود. برای درک دلیل، ابتدا باید اصول اولیه سیستم های دفاع هوایی را درک کنید.

دفاع هوایی: شناسایی، تصمیم گیری، غیرفعال کردن

یک سیستم دفاع هوایی از سه جزء کلیدی تشکیل شده است، اول، رادارهایی برای شناسایی، شناسایی و ردیابی موشک های ورودی وجود دارد که برد این رادارها متفاوت است.

رادار Iron Dome به گفته سازنده Raytheon در فواصل 2.5 تا 43.5 مایلی (4 تا 70 کیلومتری) موثر است. هنگامی که یک شی توسط رادار شناسایی شد، باید آن را ارزیابی کرد تا مشخص شود که آیا یک تهدید است یا خیر. برای این تعیین از اطلاعاتی مانند جهت و سرعت استفاده می شود.

اگر یک شی به عنوان یک تهدید تأیید شود، اپراتورهای Iron Dome به ردیابی شی توسط رادار ادامه می دهند که سرعت موشک به طور قابل توجهی متفاوت است، اما با فرض سرعت نمایندگی 3280 فوت در ثانیه (1 کیلومتر بر ثانیه)، سیستم دفاعی حداکثر یک دقیقه فرصت دارد تا به حمله پاسخ دهد.

دومین عنصر اصلی یک سیستم دفاع هوایی، مرکز کنترل نبرد است. این مؤلفه راه مناسب برای مقابله با یک تهدید تأیید شده را تعیین می کند. این سامانه از اطلاعات راداری به‌روزرسانی مداوم برای تعیین پاسخ بهینه از نظر مکان شلیک موشک‌های رهگیر و تعداد پرتاب موشک‌های وارده استفاده می‌کند.

سومین جزء اصلی، خود موشک رهگیر است

برای Iron Dome، این یک موشک مافوق صوت با سنسورهای جستجوگر حرارت است. این حسگرها به روز رسانی هایی را در حین پرواز برای رهگیر ارائه می دهند و به آن اجازه می دهند به سمت تهدید هدایت شده و در آن نزدیک شود.

این رهگیر از فیوز مجاورتی استفاده می کند که توسط یک رادار کوچک فعال می شود تا در نزدیکی موشک ورودی منفجر شود تا مجبور نباشد برای از کار انداختن آن مستقیماً به آن ضربه بزند.

چالش های پیش روی سیستم هایی مانند گنبد آهنین

اسرائیل حداقل 10 باتری گنبد آهنین در حال کار دارد که هر کدام حاوی 60 تا 80 موشک رهگیر است، قیمت هر یک از این موشک ها حدود 60000 دلار آمریکا است! در حملات قبلی که شامل تعداد کمتری موشک و راکت بود، گنبد آهنین 90 درصد در برابر طیف وسیعی از تهدیدات مؤثر بود.

بنابراین چرا این سیستم در برابر حملات اخیر حماس مؤثر نبود؟

این یک سوال ساده از اعداد است...

حماس چندین هزار موشک شلیک کرد و اسرائیل کمتر از هزار رهگیر در میدان آماده مقابله با آنها داشت، حتی اگر گنبد آهنین 100 درصد در برابر تهدیدهای وارده مؤثر بود، تعداد بسیار زیاد موشک های حماس به معنای عبور برخی از آنها بود.

پدافند موشکی اسرائیل طی سالیان متمادی با سرمایه گذاری های مالی بالا ساخته شده است.

حماس چگونه می‌توانست بر آن غلبه کند؟ باز هم همه چیز به اعداد برمی گردد... موشک های شلیک شده توسط حماس هر کدام حدود 600 دلار قیمت دارند که 100 برابر ارزان تر از رهگیرهای گنبد آهنین است.

کل هزینه شلیک تمام رهگیرهای اسرائیل، حدود 48 میلیون دلار است و اگر حماس 5000 موشک شلیک کند، هزینه آن تنها 3 میلیون دلار خواهد بود.

بنابراین در یک استراتژی دقیق برنامه ریزی شده و اجرا شده حماس در یک زمان (کوتاه) تعداد زیادی موشک نسبتاً ارزان را جمع آوری کرد که می دانست بر قابلیت های دفاعی گنبد آهنین غلبه می کند.

متأسفانه برای اسرائیل حمله حماس نمونه بسیار واضحی از عدم تقارن نظامی را نشان می‌دهد: یک رویکرد کم‌هزینه و کم‌توان توانست یک سیستم گران‌تر و با فناوری بالا را شکست دهد.

نکته مهم در نگاه به آینده است: آینده دفاع هوایی

حمله حماس عواقبی برای تمام قدرت های بزرگ نظامی جهان خواهد داشت...

 این به وضوح نیاز به سیستم های دفاع هوایی را نشان می دهد که از دو جنبه مهم بسیار مؤثرتر هستند:

• نیاز به زرادخانه بسیار عمیق تری از سلاح های دفاعی وجود دارد که بتواند تعداد بسیار زیادی از تهدیدات موشکی را برطرف کند.

• هزینه هر سلاح دفاعی باید به میزان قابل توجهی کاهش یابد.

این قسمت احتمالاً توسعه و استقرار سیستم‌های دفاع هوایی انرژی هدایت شده مبتنی بر لیزرهای پرانرژی و امواج مایکروویو پرقدرت را سرعت می‌بخشد.

این دستگاه‌ها گاهی اوقات بی‌نهایت توصیف می‌شوند، زیرا هزینه نسبتاً پایینی برای هر شلیک دارند و می‌توانند تا زمانی که برق دارند به شلیک ادامه دهند.

نوشته شده توسط Iain Boyd مدیر مرکز ابتکارات امنیت ملی، و استاد علوم مهندسی هوافضا، دانشگاه کلرادو بولدر.

مالکیت معنوی مجله انرژی (energymag.ir) علامت تجاری ناشر است. سایر علائم تجاری مورد استفاده در این مقاله متعلق به دارندگان علامت تجاری مربوطه می باشد. ناشر وابسته یا مرتبط با دارندگان علامت تجاری نیست، و توسط دارندگان علامت تجاری حمایت، تایید یا ایجاد نشده است، مگر اینکه خلاف آن ذکر شده باشد و هیچ ادعایی از سوی ناشر نسبت به حقوق مربوط به علائم تجاری شخص ثالث وجود ندارد.