ترکیه به سرعت در حال کاهش وابستگی خود به گاز روسیه و ایران است... آنکارا در حال امضای قراردادهای بلندمدت LNG (گاز طبیعی مایع) با ایالات متحده و استرالیا است و همزمان تولید داخلی از میادین دریای سیاه را افزایش می‌دهد - اقداماتی که می‌توانند واردات گاز از خط لوله‌ها را تا سال ۲۰۲۸ به نصف کاهش دهند.
این کشور همچنین در حال گسترش نفوذ انرژی خود به آفریقا است، با اکتشاف نفت در سومالی و شراکت‌های استراتژیک در نیجر.
تحولی در استراتژی انرژی ترکیه
ترکیه که روزگاری به شدت به گاز طبیعی روسیه و ایران وابسته بود، اکنون در حال انجام یک بازنگری استراتژیک در بخش انرژی خود است که می‌تواند وابستگی این کشور به این دو غول انرژی را به طور چشمگیری کاهش دهد. ترکیه نه تنها در حال امضای قراردادهای LNG با تأمین‌کنندگان مختلف است، بلکه به دنبال تقویت تولید داخلی گاز از میادین جدید در دریای سیاه است.
این اقدام‌ها می‌توانند به سرعت جایگزین واردات گاز از روسیه و ایران شوند و بازارهای این دو کشور را که به عنوان بزرگترین تأمین‌کنندگان گاز ترکیه شناخته می‌شوند، تهدید کنند.
کاهش وابستگی به روسیه و ایران
ترکیه دو قرارداد اصلی گاز با روسیه دارد که مجموعاً ۲۲ میلیارد مترمکعب در سال تأمین می‌کنند. این قراردادها طی سال‌های آینده به پایان می‌رسند و در کنار آن، قرارداد تأمین گاز ۱۰ میلیارد مترمکعبی ایران نیز در سال ۲۰۲۶ به پایان خواهد رسید، این در حالی است که در حال حاضر، ترکیه حدود ۴۰ درصد از گاز خود را از روسیه تأمین می‌کند و بخش بزرگی از نفت خود را نیز از این کشور وارد می‌کند.
توسعه ظرفیت LNG و تولید داخلی
ترکیه در حال حاضر ظرفیت واردات LNG خود را به ۵۸ میلیارد مترمکعب در سال افزایش داده است که این میزان برای تأمین کامل نیازهای داخلی کشور کافی است... این ظرفیت شامل ترمینال‌های شناور در دُرتویول و سَرُس است، این کشور در تلاش است تا تبدیل به یک هاب منطقه‌ای برای گاز طبیعی شود و حتی گاز LNG را به اروپا صادر کند.
در سپتامبر ۲۰۲۵، شرکت انرژی دولتی ترکیه، BOTAŞ، قراردادی ۲۰ ساله با مرکوریای سوئیس امضا کرد تا سالانه ۴ میلیارد مترمکعب LNG از ایالات متحده وارد کند، همچنین یک توافق اولیه با شرکت وودساید استرالیا نیز در حال انجام است که تا سال ۲۰۳۰، حدود ۵.۸ میلیارد مترمکعب گاز اضافی وارد ترکیه خواهد شد.
تحول داخلی: تولید گاز از دریای سیاه
همزمان با افزایش واردات LNG، ترکیه همچنین در حال توسعه میادین جدید گاز در دریای سیاه است. شرکت TPAO، شرکت ملی نفت ترکیه، در حال کار بر روی پروژه‌های جدید گاز طبیعی است که می‌تواند تولید داخلی را افزایش داده و وابستگی ترکیه به واردات گاز از کشورهای دیگر را کاهش دهد.
تأثیر بر ایران و روسیه
با این تغییرات، ترکیه به تدریج نیاز کمتری به گازهای وارداتی از روسیه و ایران خواهد داشت. پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۲۸، ترکیه تنها به ۲۶ میلیارد مترمکعب گاز از خط لوله‌ها نیاز داشته باشد که این رقم کمتر از نیمی از میزان فعلی واردات از روسیه، ایران و آذربایجان است.
ایران به خصوص با چالش‌های جدی مواجه خواهد شد، زیرا صادرات گاز به ترکیه بخش بزرگی از درآمدهای گازی این کشور را تشکیل می‌دهد. بدون بازار ترکیه، ایران مجبور خواهد بود به سمت کشورهای شرقی مانند پاکستان حرکت کند، اما این تغییر مسیر با مشکلات زیرساختی و عدم توسعه کافی در این حوزه مواجه است.
فشارهای غرب و سیاست‌های ترکیه
ترکیه همچنین تحت فشار غرب، به ویژه ایالات متحده، قرار دارد تا وابستگی خود به روسیه را کاهش دهد. رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، به طور خاص از رئیس‌جمهور ترکیه، رجب طیب اردوغان، خواسته است تا خرید نفت و گاز از روسیه را متوقف کند. گروه هفت (G7) نیز بلافاصله بیانیه‌ای مشترک صادر کرد که در آن بر فشار بیشتر بر صادرات نفت روسیه تأکید شده بود.
با این حال، قطع کامل روابط ترکیه با روسیه آسان نیست. ترکیه از تخفیف‌های ویژه‌ای که در نتیجه جنگ اوکراین از روسیه دریافت کرده، بهره‌مند شده و بخش زیادی از نیازهای انرژی خود را از روسیه تأمین می‌کند... این امر به ترکیه کمک کرده تا هزینه‌های وارداتی خود را کاهش داده و تورم را مدیریت کند.
گسترش نفوذ ترکیه به آفریقا
علاوه بر تحولات داخلی، ترکیه در حال گسترش نفوذ خود در قاره آفریقا است. اخیراً، ترکیه کشتی تحقیقاتی اوروش رییس را به منظور اکتشاف نفت در بلوک‌های نفتی سومالی اعزام کرده است. ترکیه همچنین نقش بزرگی در بازسازی زیرساخت‌های سومالی ایفا می‌کند و پایگاه نظامی خود را در این کشور دارد.
این کشور همچنین در حال ایجاد روابط استراتژیک در نیجر است. ترکیه تلاش می‌کند با توافقات جدید، منابع نفتی این کشور را به دست آورد و نفوذ سیاسی خود را در غرب آفریقا گسترش دهد، ترکیه در حال تغییر و تحول عمده‌ای در استراتژی انرژی خود است که می‌تواند منجر به کاهش وابستگی به روسیه و ایران شود و آن را به یک هاب انرژی در منطقه تبدیل کند.
این تحولات می‌تواند تغییرات زیادی در بازارهای جهانی انرژی و روابط سیاسی منطقه‌ای ایجاد کند.
لینک سایت مرجع
مالکیت معنوی مجله انرژی (energymag.ir) علامت تجاری ناشر است... سایر علائم تجاری مورد استفاده در این مقاله متعلق به دارندگان علامت تجاری مربوطه می باشد، ناشر وابسته یا مرتبط با دارندگان علامت تجاری نیست و توسط دارندگان علامت تجاری حمایت، تایید یا ایجاد نشده است، مگر اینکه خلاف آن ذکر شده باشد و هیچ ادعایی از سوی ناشر نسبت به حقوق مربوط به علائم تجاری شخص ثالث وجود ندارد.
