به تازگی روزنامه گاردین در گزارشی قابل تأمل به موضوع خشکسالی شدید تابستان گذشته در قاره اروپا و نیز عدم بارشهای کافی در زمستان پرداخت و در این باره نوشت: قاره اروپا پس از عبور از خشکترین تابستان خود که در ۵۰۰ سال گذشته بی سابقه بوده است.
حالا در حال سپری کردن زمستانی است که بارشهای چندانی به همراه نداشت و بیشتر کشورهای اروپایی را با نگرانیهای فزاینده در مورد منابع آبی رو به رو کرد.
مستند به این گزارش برای درک عمق فاجعه و کمبود شدید منابع آبی در اروپا مراجعه به آمار و ارقام چندان ضرورتی ندارد و میتوان با مشاهده مخزن سد Lac de Montbel در جنوب غرب فرانسه که تنها ۲۰ درصد از ظرفیت آن پر است، یا مشاهده ساحل دریاچه گاردا در ایتالیا که ۷۰ سانتی متر کاهش آبی داشته است و یا مشاهده رودخانه راین در آلمان که کشتیها برای عبور از آن ناچار هستند نصف ظرفیت خود را تکمیل کنند، به عمق این بحران و فاجعه پی برد.
به تازگی پژوهشگرانی از دانشگاه گراتس اتریش با بررسی تصاویر ماهوارهای و تحلیل ذخایر آب زیرزمینی در اروپا به این مهم پی برده اند که اروپا از سال ۲۰۱۸ به این سو دچار خشکسالی بسیار شدیدی شده است و وضعیت آب در این قاره هم اکنون بسیار متزلزل است.
Torsten Mayer یکی از محققان این پژوهش به گاردین، گفته است که اصلاً تصور نمیکردیم روزی کشورهایی، چون اتریش یا آلمان هم با مشکل آب رو به رو شوند و در تأمین آب برایشان مشکلی پیش آید، اما این اتفاق افتاده و ما باید به این موضوع بسیار جدی فکر کنیم.
همچنین در این باره موسسه World Weather Attribution اعلام کرده است که به احتمال بسیار زیاد دلیل این خشکسالیهای شدید پدیده تغییر اقلیم ناشی از فعالیتهای انسانی است که در سالهای آینده به شکل فزایندهای تشدید خواهد شد.
بررسی نقشههای ماهوارهای نشان میدهد که بسیاری از مناطق اروپا به ویژه کشورهایی، چون اسپانیا، ایتالیا، فرانسه، آلمان و اتریش تحت تأثیر خشکسالی اخیر قرار گرفته اند و فرانسه بیش از ۳۰ روز بدون بارندگی آن هم در فصل زمستان را تجربه کرده است که طولانیترین دوره بدون بارندگی از سال ۱۹۵۹ میلادی تاکنون بوده است.
بررسیهای بیشتر در مورد میزان بارندگیها در فرانسه گویای این است که در ۹ ماه گذشته تا ۸۵ درصد کاهش بارندگی نسبت به حد معمول در این کشور به ثبت رسیده است.
این وضعیت سبب شده تا دولت امانوئل مکرون- رئیس جمهور فرانسه اعمال محدودیتهای آبی در حوزههای مختلف را اعلام کند و نیز روی یک طرح بحرانی برای مقابله جدی با کمبود آب متمرکز شود.
در همین رابطه کریستوف بچو وزیر محیط زیست فرانسه اعلام کرد که فرانسه باید در سالهای آینده تا ۴۰ درصد کاهش بارشها و کمبود آب را باید تحمل کند و در وضعیت آماده باش قرار بگیرد.
وزیر محیط زیست فرانسه اضافه کرد که در این کشور شستن ماشینها با آب شهری ممنوع شده است و پر کردن استخرهای خانگی نیز ممنوع است. همچنین کشاورزان باید برنامههای خود را به گونهای تنظیم کنند که مصرف آبشان تا نصف کاهش یابد.
در اسپانیا نیز شرایط منابع آبی بسیار نگران کننده است و تنها در منطقه کاتالونیا ذخایر آب به قدری کاهش یافته اس که مقامات محلی قانون کاهش ۴۰ درصدی مصرف آب در بخش کشاورزی و کاهش ۱۵ درصدی مصرف آب در بخش صنعتی را به تصویب رساندند.
همچنین رون دل کامپو سخنگوی سازمان هواشناسی اسپانیا هشدار داده است که وضعیت کاهش بارشها در ماههای آینده نیز ادامه خواهد داشت و هیچ نشانهای از بهبود شرایط در آینده نزدیک دیده نمیشود و پیش بینیهای بلندمدت نشان میدهد که اسپانیا تا سال ۲۰۵۰ بین ۱۴ تا ۴۰ کاهش منابع آبی و خشکسالی را تجربه خواهد کرد.
وضعیت شکننده منابع آب در اسپانیا سبب شده است تا دولت این کشور یک طرح ۲۳ میلیارد یورویی را برای حفاظت از منابع آب با سرمایه گذاری در بخشهای مختلف از جمله زیرساختها، توسعه تصفیه خانهها، نوسازی آبیاری و کنترل سیلابها به اجرا بگذارد.
در ایتالیا نیز بررسیها نشان میدهد دولت در حال آماده شدن برای ایجاد یک کمیسیون فرا وزارتخانهای با هدف مقابله با اثرات خشکسالی است، چرا که بررسیها در این کشور نیز نشان میدهد بسیاری از رودخانه با کاهش شدید آب رو به رو شدهاند و به طور مثال سطح آب در پو، طولانیترین رودخانه کشور که چندین منطقه شمالی و مرکزی را تغذیه میکند، ۶۱ درصد کمتر از حد نرمال است.
در همین رابطه چندی پیش شورای تحقیقات ملی ایتالیا (CNR) پس از انجام یک بررسی دقیق اعلام کرد که میزان بارندگیها در شمال ایتالیا نسبت به سال ۲۰۲۲ میلادی تا ۴۰ درصد کاهش داشته است.
رشته کوههای آلپ نیز در زمستان سال جاری از کاهش شدید بارشها متأثر شدند و به طور مشخص در اروپای مرکزی و شمالی کمبود بارشها سبب شد بسیاری از پیستهای اسکی بدون برف باقی بماند.